Met je familie moet je wandelen en niet handelen. Een veelgehoord gezegde en een populaire uitspraak voor op een tegeltje. Maar toch zijn er voldoende voorbeelden van succesvolle familiebedrijven. Helaas zijn er ook veel voorbeelden van waar het mis ging. Bij een familiebedrijf lopen er altijd twee groepsverbanden langs elkaar heen. Hierdoor worden die twee verbanden ook nog wel eens bewust óf onbewust door elkaar gehaald. Welk effect heeft dit op jouw plek in het familie bedrijf?
De familie
Natuurlijk is daar allereerst de groep ‘familie’. Familie draait om bloedverwantschap, maar ook om liefde voor én steun aan elkaar. In elke familie nemen de verschillende familieleden hun positie in, de ene iets dominanter en de ander wat meer afwachtend. De ene vooral gericht op het doorzetten van zijn of haar eigen initiatieven, de ander meer op het belang van de hele groep. Wat is dan jouw plek in het familie bedrijf? Naast een familie ben je binnen een familiebedrijf ook nog een zakelijke organisatie, een groep die samen een bedrijf moet leiden.
Vertrouwen
Lencioni is één van de grondleggers die schrijft over conflicten in samenwerking en wat er nodig is om van een groep een team te maken. Hij schrijft in zijn boek ‘de vijf frustraties van teamwork’ over een piramide met vijf stappen. De eerste stap die overwonnen moet worden om te functioneren als team, dat is vertrouwen, maar wat is nu vertrouwen?
Je zou juist in families zeggen dat men elkaar vertrouwt. Maar.., zegt Lencioni, daarna komt de volgende stap, de aanwezigheid van conflicten. Conflicten mogen er volgens Lencioni zijn zolang het maar open én constructieve conflicten zijn. Laten we eerlijk zijn; we mogen het toch gewoon met elkaar oneens zijn? En dát is juist vaak waar de schoen wringt in veel familie bedrijven. Omdat we in privé sferen geen gedoe willen, weerhoudt het ons vaak om zakelijk net even dát te zeggen wat nodig is voor een goede bedrijfsvoering en daarmee onze plek in te nemen in het familiebedrijf. Je zou kunnen zeggen dat we net dát vertrouwen missen om dat te durven. Maar óók voor jouw eigen carrière, want wat zou de familie er van vinden dat jij eigenlijk liever elders je zakelijk geluk wil beproeven? Is jouw (zakelijk) geluk het waard om in de familie gedoe te krijgen?
Erkenning en waardering in een familiebedrijf
In één van mijn eerdere blogs heb ik het al eens gehad over de piramide van Maslow. Maslow heeft het over erkenning en waardering én dat erkenning en waardering pas een rol krijgt zodra je bij een groep hoort. Juist die groep geeft jou immers die erkenning en waardering. Vooral op dit punt lopen de twee eerder genoemde groepsverbanden door elkaar. In de zoektocht naar de erkenning en waardering en naar jouw plek in het familiebedrijf kun je mogelijk als de dood zijn dat je de erkenning en waardering in de familie op het spel zet.
Want is jouw vader of moeder nog wel blij of trots als je op een gegeven moment aangeeft niet in de zaak te willen werken? Steunt jouw familie jou nog wel écht als je bijvoorbeeld wilt studeren in plaats van jong te werken, zoals de rest van de familie? Is het nog wel gezellig op die verjaardag als jij net die ochtend jouw (afwijkende) visie hebt gedeeld in het overleg binnen het familie bedrijf?
Familieliefde versus eigen ambities
Waarom is nu juist die zoektocht naar erkenning moeilijk? Enerzijds is daar die familieliefde, er voor elkaar willen zijn, maar anderzijds jouw eigen verlangens en ambities. Weet alleen dat niet alleen jij daar mee stoeit, maar ook die andere familieleden. Zij willen jou gelukkig zien, maar hebben ook een eigen belang en ambitie. De sleutel zit in openheid. Loopbaanontwikkeling doe je eigenlijk nooit alleen, je hebt altijd andere mensen nodig. In en rond een familiebedrijf geldt dat nog sterker. Want jouw loopbaanambities kunnen weleens gevolgen hebben voor de loopbaan ambities van jouw familieleden.
Vinden jullie dit binnen het bedrijf en/of de familie lastig, schroom dan niet om contact op te nemen! Want familiebedrijven zorgen voor volgende generaties of andere aanverwanten vaak voor wind mee, maar zoals ik in één van mijn eerdere blogs al eens heb geschreven; Wind mee is wind tegen, als JIJ de andere kant op wilt!
